Chuyển đổi số là việc áp dụng công nghệ hiện đại, tân tiến vào các tổ chức, doanh nghiệp nhằm mục đích làm thay đổi quá trình quản lý, văn hóa trong doanh nghiệp, tổ chức đó. Việt Nam đang trong quá trình đẩy mạnh chuyển đổi số. Vậy thực trạng chuyển đổi số ở Việt Nam hiện nay như thế nào? Hãy cùng Johnson’s Blog tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Thực trạng chuyển đổi số ở Việt Nam
Việt Nam đang trải qua quá trình chuyển đổi số nhanh chóng trong những năm gần đây, được thúc đẩy bởi sự kết hợp giữa các sáng kiến của chính phủ, lĩnh vực công nghệ đang phát triển và khả năng tiếp cận công nghệ kỹ thuật số ngày càng tăng.
Chính phủ đã đặt ra các mục tiêu đầy tham vọng để trở thành một nền kinh tế kỹ thuật số vào năm 2025 và đã đưa ra một số chương trình nhằm thúc đẩy việc áp dụng các công nghệ kỹ thuật số, chẳng hạn như dịch vụ chính phủ điện tử và phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số.
Lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, với nhiều công ty khởi nghiệp công nghệ và các tập đoàn đa quốc gia đầu tư vào nước này. Ngoài ra, sự thâm nhập của điện thoại di động và truy cập internet đã tăng lên, cung cấp cho nhiều người hơn quyền truy cập vào các công nghệ kỹ thuật số.
Nhìn chung, quá trình chuyển đổi số ở Việt Nam mang đến những cơ hội quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, cải thiện hiệu quả và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Lợi ích của chuyển đổi số đem đến cho con người
Với Chính phủ
Chuyển đổi số có thể mang lại một số lợi ích cho chính phủ, bao gồm:
- Tăng hiệu quả và năng suất: Bằng cách tự động hóa các tác vụ hành chính, chính phủ có thể giảm khối lượng công việc, cải thiện việc cung cấp dịch vụ, đồng thời tăng tốc độ và độ chính xác của quá trình xử lý thông tin.
- Cải thiện tính minh bạch và trách nhiệm giải trình: Công nghệ kỹ thuật số có thể giúp tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong các hoạt động của chính phủ, bằng cách cung cấp cho công dân quyền truy cập thông tin theo thời gian thực và cho phép theo dõi các hoạt động của chính phủ.
- Ra quyết định tốt hơn: Công nghệ kỹ thuật số có thể cung cấp cho chính phủ quyền truy cập vào lượng lớn dữ liệu, có thể giúp cung cấp thông tin cho quá trình ra quyết định và cải thiện việc xây dựng chính sách.
- Tăng cường sự tham gia của công dân: Các công nghệ kỹ thuật số có thể cho phép chính phủ tương tác với công dân theo những cách mới và có ý nghĩa hơn, bằng cách cung cấp quyền truy cập vào các dịch vụ và thông tin cũng như cho phép giao tiếp hai chiều.
- Tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ: Chuyển đổi số có thể giúp tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ của chính phủ, đặc biệt là đối với những người sống ở vùng sâu vùng xa hoặc vùng khó khăn.
- Tiết kiệm chi phí: Bằng cách giảm quy trình thủ công, giảm giấy tờ và tăng hiệu quả, chuyển đổi số có thể giúp chính phủ tiết kiệm tiền và giảm chi phí.
Với Nền kinh tế
Chuyển đổi số có thể mang lại một số lợi ích cho nền kinh tế, bao gồm:
Tăng năng suất: Bằng cách tự động hóa các quy trình thủ công và hợp lý hóa hoạt động, các doanh nghiệp và ngành có thể tăng năng suất và hiệu quả.
Cơ hội kinh doanh mới: Công nghệ kỹ thuật số có thể tạo ra các cơ hội kinh doanh và nguồn doanh thu mới, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ và các ngành khác đang áp dụng các giải pháp kỹ thuật số.
Cải thiện khả năng cạnh tranh: Chuyển đổi số có thể giúp các doanh nghiệp và ngành duy trì khả năng cạnh tranh trong nền kinh tế toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng bằng cách cho phép họ tiếp cận thị trường mới, tiếp cận khách hàng mới và đáp ứng nhu cầu thay đổi của khách hàng nhanh hơn.
Tăng cường hợp tác và đổi mới: Công nghệ kỹ thuật số có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự hợp tác và chia sẻ kiến thức giữa các doanh nghiệp, nhà nghiên cứu và các bên liên quan khác, điều này có thể dẫn đến tăng cường đổi mới và tiến bộ.
Tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính: Chuyển đổi số có thể giúp tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính, đặc biệt là đối với những người sống ở vùng sâu vùng xa hoặc vùng khó khăn, có thể giúp giảm nghèo và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tạo việc làm: Sự phát triển của lĩnh vực công nghệ và việc các ngành khác áp dụng công nghệ kỹ thuật số có thể tạo ra việc làm và cơ hội kinh tế mới, đặc biệt là trong các lĩnh vực như phát triển phần mềm, phân tích dữ liệu và an ninh mạng.
Chuyển đổi số giúp loại bỏ rào cản về địa lý, giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận lại gần hơn với nhau, dù cả hai đang ở một khoảng cách rất xa. Tiêu biểu là việc phát triển các sàn thương mại điện tử vào việc kinh doanh của các doanh nghiệp.
Các công ty sử dụng chuyển đổi số để duy trì sức cạnh tranh với các doanh nghiệp toàn cầu. các đối thủ có thể dễ dàng mở rộng hoạt động của mình thông qua công nghệ kỹ thuật số mà không cần đầu tư nhiều vốn. Họ có thể tiếp cận khách hàng mới, bán sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ với chất lượng vượt trội với chi phí thấp hơn.
Nhìn chung, chuyển đổi số có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cải thiện khả năng cạnh tranh và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Với Người dân
Chuyển đổi số có thể mang lại một số lợi ích cho mọi người, bao gồm:
- Cải thiện khả năng tiếp cận thông tin và dịch vụ: Công nghệ kỹ thuật số có thể cung cấp cho mọi người khả năng tiếp cận thông tin và dịch vụ theo những cách mới và thuận tiện hơn, giúp họ dễ dàng tìm thấy những gì họ cần và quản lý cuộc sống hàng ngày của mình.
- Nâng cao sự tiện lợi và hiệu quả: Bằng cách tự động hóa nhiều công việc thường ngày, công nghệ kỹ thuật số có thể giúp tiết kiệm thời gian và tăng hiệu quả cho mọi người, cho phép họ tập trung vào các nhiệm vụ quan trọng hơn.
- Cải thiện chăm sóc sức khỏe: Các công nghệ kỹ thuật số có thể giúp cải thiện việc chăm sóc sức khỏe bằng cách cung cấp khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc từ xa, y tế từ xa và các dịch vụ y tế kỹ thuật số khác, đặc biệt là đối với những người sống ở vùng sâu vùng xa hoặc vùng khó khăn.
- Nâng cao giáo dục và học tập suốt đời: Công nghệ kỹ thuật số có thể cung cấp quyền truy cập vào các tài nguyên giáo dục và cơ hội học tập suốt đời, giúp mọi người có được các kỹ năng và kiến thức mới cũng như nâng cao triển vọng nghề nghiệp của họ.
- Tăng cường hòa nhập kinh tế và xã hội: Công nghệ kỹ thuật số có thể giúp tăng cường hòa nhập kinh tế và xã hội bằng cách cung cấp quyền truy cập vào các dịch vụ và thông tin, đặc biệt là cho những người sống ở vùng sâu vùng xa hoặc vùng khó khăn.
- Cải thiện tài chính toàn diện: Công nghệ kỹ thuật số có thể giúp tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ và sản phẩm tài chính, bao gồm ngân hàng, bảo hiểm và các dịch vụ tài chính khác, có thể giúp giảm nghèo và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Nhìn chung, chuyển đổi số có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho mọi người, bằng cách cung cấp khả năng tiếp cận thông tin, dịch vụ và cơ hội có thể giúp nâng cao sức khỏe, giáo dục và phúc lợi tài chính của họ.
Thực trạng chuyển đổi ở Việt Nam hiện nay
Các doanh nghiệp Việt Nam thực hiện chuyển đổi số như nào?
Các doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu chuyển đổi hoạt động của mình thông qua công nghệ số. Chuyển đổi số có một số lợi thế so với các quy trình truyền thống. Ví dụ, sử dụng các công cụ kỹ thuật số giúp tiết kiệm thời gian và tiền bạc trong khi nâng cao năng suất và tạo ra các giải pháp hiệu quả hơn.
Người tiêu dùng được hưởng lợi từ chuyển đổi số vì nó làm cho các sản phẩm có giá cả phải chăng cho các doanh nghiệp bán cho người tiêu dùng. Nhiều tập đoàn toàn cầu tìm kiếm cơ hội tại các nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam, nơi mức lương thấp và tầng lớp trung lưu đang mở rộng nhanh chóng. Những thị trường này cung cấp một lượng khách hàng tiềm năng khổng lồ với chi phí tiếp thị tối thiểu.
Ngoài ra, chuyển đổi số giúp các công ty dễ dàng theo dõi hoạt động của khách hàng và phân tích dữ liệu. Điều này cho phép các tổ chức xác định nhu cầu của khách hàng và giải quyết các vấn đề của họ cho phù hợp với các phản hồi hoặc cập nhật dịch vụ khách hàng đối với sản phẩm của họ. Chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích cho người tiêu dùng;
Năm 2020, có hơn 92% doanh nghiệp Việt Nam quan tâm đến chuyển đổi số nhưng chỉ 10% trong số họ đã chuyển đổi số thành công và mang đến lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp.
Hầu hết các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam đều không nắm được những kiến thức về chuyển đổi số hoặc là nắm được thông tin cơ bản nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu với 72%.
Đến năm 2021, khi dịch bệnh được đẩy lên cao trào, các hình thức kinh doanh, quản lý truyền thống không thể tồn tại hoàn toàn được thì lúc này các doanh nghiệp mới đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số vào doanh nghiệp của mình
Nhưng họ chỉ thực hiện được một phần của toàn bộ quá trình chuyển đổi số mà không hoàn thành hết lộ trình. Ví dụ 20% quảng cáo qua kênh Digital Marketing, 60% doanh nghiệp dùng phần mềm kế toán, trên 200.000 doanh nghiệp dùng phần mềm hóa đơn điện tử và hầu hết doanh nghiệp trạng bị thêm chữ ký số,…
Không có số liệu thống kê cụ thể về tình hình chuyển đổi số tại các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, nhưng sau đây là một số xu hướng chung:
- Tăng cường đầu tư cho công nghệ: Theo một nghiên cứu gần đây của Accenture, các doanh nghiệp Việt Nam đang tăng cường đầu tư cho công nghệ, với 86% doanh nghiệp được khảo sát có kế hoạch tăng chi tiêu cho công nghệ trong vòng 3 năm tới.
- Tăng cường tập trung vào trải nghiệm khách hàng kỹ thuật số: Một nghiên cứu khác của Accenture cho thấy 63% doanh nghiệp Việt Nam coi việc cải thiện trải nghiệm khách hàng kỹ thuật số là ưu tiên hàng đầu, trong khi 58% tập trung vào việc tối ưu hóa hoạt động kỹ thuật số của họ.
- Lĩnh vực thương mại điện tử đang phát triển: Lĩnh vực thương mại điện tử đang phát triển nhanh chóng tại Việt Nam, với tổng giá trị bán hàng trực tuyến dự kiến đạt 10 tỷ USD vào năm 2025.
- Tăng cường ứng dụng điện toán đám mây: Theo một nghiên cứu của Microsoft, việc ứng dụng điện toán đám mây đang tăng nhanh ở Việt Nam, với 68% doanh nghiệp được khảo sát sử dụng dịch vụ đám mây để hỗ trợ hoạt động của họ.
- Nhu cầu về kỹ năng số ngày càng tăng: Nhu cầu về kỹ năng số ở Việt Nam ngày càng tăng, đặc biệt là trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu và an ninh mạng.
>>>Xem thêm: Tư vấn chuyển đổi số – Chìa khóa để thành công
Chính phủ Việt Nam đã chuyển đổi số như thế nào?
Chính phủ Việt Nam đã có những nỗ lực đáng kể để chuyển sang kỹ thuật số, bao gồm các sáng kiến sau:
- Chương trình quốc gia về chuyển đổi số: Năm 2019, Chính phủ Việt Nam đã khởi động Chương trình quốc gia về chuyển đổi số nhằm thúc đẩy chuyển đổi số và thúc đẩy nền kinh tế số.
- Đầu tư vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số: Chính phủ Việt Nam đã đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, chẳng hạn như internet tốc độ cao, dịch vụ đám mây và trung tâm dữ liệu, để hỗ trợ các nỗ lực chuyển đổi số.
- Thúc đẩy các dịch vụ của chính phủ điện tử: Chính phủ Việt Nam đã và đang thúc đẩy các dịch vụ của chính phủ điện tử, chẳng hạn như khai thuế trực tuyến và hồ sơ y tế điện tử, nhằm nâng cao hiệu quả và khả năng tiếp cận các dịch vụ của chính phủ.
- Phát triển nền kinh tế kỹ thuật số: Chính phủ Việt Nam đã và đang nỗ lực phát triển nền kinh tế kỹ thuật số bằng cách hỗ trợ các công ty khởi nghiệp công nghệ, thu hút đầu tư nước ngoài và thúc đẩy đổi mới kỹ thuật số.
- Tập trung vào an ninh mạng: Chính phủ Việt Nam đã rất chú trọng đến an ninh mạng, với các sáng kiến nhằm cải thiện khả năng phòng thủ không gian mạng của đất nước và bảo vệ dữ liệu nhạy cảm.
- Thúc đẩy phát triển kỹ năng số: Chính phủ Việt Nam đã và đang thúc đẩy phát triển kỹ năng số, với các sáng kiến nhằm đào tạo và nâng cao kỹ năng cho công dân trong các lĩnh vực như mã hóa, phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.
Nhìn chung, chính phủ Việt Nam đã có những nỗ lực đáng kể để chuyển sang kỹ thuật số, bằng cách đầu tư vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, thúc đẩy các dịch vụ của chính phủ điện tử và tập trung vào an ninh mạng và phát triển kỹ năng kỹ thuật số. Những nỗ lực này nhằm thúc đẩy chuyển đổi số và hỗ trợ sự phát triển của nền kinh tế kỹ thuật số tại Việt Nam.
Chính phủ bắt đầu chuyển đổi số mạnh mẽ từ ngày 3/6/2020. Và đến nay, sau hơn hai năm, nước ta đã đạt được một số những thành tựu nhất định.
- Các dữ liệu được tích hợp, mở rộng và liên kết với nhau bao gồm dữ liệu về bảo hiểm, 78 triệu dữ liệu công dân, 133 triệu mũi vacxin covid-19, dữ liệu về căn cước công dân, 570.000 dữ liệu về cán bộ, giáo viên, 7 triệu thẻ định danh trẻ em và rất nhiều dữ liệu khác nữa.
- Thực trạng kinh tế số quý 1/2022 đạt 53,4 tỉ USD với số doanh nghiệp được thành lập tăng 500 so với cùng kỳ năm trước
- Cổng dịch vụ công quốc gia tích hợp thêm 3.552 dịch vụ công trực tuyến của bộ ngành địa phương, tích hợp thêm 11/25 dịch vụ công trực tuyến theo quyết định 06, đẩy mạnh triển khai hệ thống hóa đơn điện tử
- Quý 1/2022, bồi dưỡng thêm được 1.000 cán bộ về chuyển đổi số và sẽ hướng đến đào tạo được 10.000 cán bộ vào cuối năm 2022
- Người dân được sử dụng một số ứng dụng đáp ứng được nhu cầu người dùng Việt Nam, từ đó đẩy mạnh tốc độ tăng công dân số.
Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi số này, chính phủ Việt Nam còn gặp nhiều hạn chế như chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến chưa cao, cơ sở dữ liệu chưa đáp ứng được mục tiêu đề ra trước đó, tình trạng bảo mật còn nhiều hạn chế hay nguồn lực triển khai chưa được chú trọng ở nhiều địa phương,…
>>>Xem thêm: Những cuốn sách chuyển đổi số nên đọc
Đánh giá thực trạng chuyển đổi số ở Việt Nam hiện nay
Cơ hội
Việt Nam đang có nhiều cơ hội trong việc bứt phá trong đường đua áp dụng công nghệ để cạnh tranh với các nước khác. Đó là việc nâng cao giá trị cốt lõi của doanh nghiệp cùng sự khuyến khích của chính phủ, sự hưởng ứng của người dân.
Thực trạng chuyển đổi số tại Việt Nam mang đến một số cơ hội cho doanh nghiệp và chính phủ, bao gồm:
- Nền kinh tế kỹ thuật số đang phát triển: Nền kinh tế kỹ thuật số của Việt Nam đang phát triển nhanh chóng và các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ và nền tảng kỹ thuật số có thể hưởng lợi từ sự tăng trưởng này và tiếp cận khách hàng và thị trường mới.
- Tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả: Bằng cách áp dụng các công nghệ kỹ thuật số, chẳng hạn như tự động hóa và điện toán đám mây, doanh nghiệp có thể giảm chi phí, nâng cao hiệu quả và tăng năng suất.
- Tăng khả năng tiếp cận dữ liệu: Với sự phát triển của công nghệ kỹ thuật số, các doanh nghiệp có quyền truy cập vào lượng dữ liệu khổng lồ có thể được sử dụng để cung cấp thông tin cho quá trình ra quyết định và cải thiện hiệu quả kinh doanh.
- Thu hút đầu tư nước ngoài: Việt Nam đang thu hút đầu tư nước ngoài đáng kể vào nền kinh tế kỹ thuật số, khi các doanh nghiệp tìm cách khai thác nguồn nhân tài ngày càng tăng và thị trường đang phát triển nhanh chóng của đất nước.
- Lực lượng lao động có kỹ năng: Với việc đầu tư vào phát triển kỹ năng kỹ thuật số, Việt Nam ngày càng có nhiều chuyên gia lành nghề trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu, có thể hỗ trợ sự phát triển của nền kinh tế kỹ thuật số.
- Đổi mới: Bằng cách chấp nhận chuyển đổi số, các doanh nghiệp và chính phủ có thể thúc đẩy đổi mới và tạo ra các sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh mới có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Thách thức
Mặc dù tình hình chuyển đổi số ở Việt Nam hiện nay đầy hứa hẹn, nhưng cũng có một số thách thức cần được giải quyết:
- Cơ sở hạ tầng kỹ thuật số: Mặc dù đã có những khoản đầu tư gần đây vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, nhưng vẫn còn nhiều khu vực ở Việt Nam, đặc biệt là vùng nông thôn, thiếu khả năng tiếp cận Internet tốc độ cao và các công nghệ kỹ thuật số khác. Điều này có thể tạo ra khoảng cách kỹ thuật số và hạn chế lợi ích của việc chuyển đổi số đối với các cộng đồng này.
- Thiếu hụt kỹ năng số: Mặc dù Việt Nam ngày càng đầu tư nhiều vào phát triển kỹ năng số, nhưng vẫn thiếu các chuyên gia lành nghề trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu. Điều này có thể hạn chế khả năng các doanh nghiệp nhận ra đầy đủ lợi ích của chuyển đổi số.
- Lo ngại về an ninh mạng: Với việc áp dụng nhanh chóng các công nghệ kỹ thuật số tại Việt Nam, ngày càng có nhiều lo ngại về rủi ro do tấn công mạng và vi phạm dữ liệu. Chính phủ Việt Nam và các doanh nghiệp cần đầu tư vào các biện pháp an ninh mạng để bảo vệ dữ liệu nhạy cảm và giảm thiểu những rủi ro này.
- Thiếu quy định: Mặc dù chính phủ Việt Nam đã có những nỗ lực đáng kể để chuyển sang kỹ thuật số, nhưng vẫn còn thiếu quy định trong một số lĩnh vực, chẳng hạn như bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư. Điều này có thể hạn chế sự phát triển của nền kinh tế kỹ thuật số và tạo ra những thách thức về pháp lý và đạo đức cho các doanh nghiệp.
- Chống lại sự thay đổi: Mặc dù có nhiều lợi ích của việc chuyển đổi số, một số doanh nghiệp và cá nhân có thể chống lại sự thay đổi, những người có thể bị đe dọa bởi các công nghệ mới hoặc lo ngại về tác động đối với công việc và sinh kế của họ.
Nhìn chung, tình hình chuyển đổi số ở Việt Nam hiện nay mang đến những cơ hội quan trọng cho doanh nghiệp và chính phủ. Tuy nhiên, những cơ hội này phải được cân bằng với những thách thức của quá trình chuyển đổi số, chẳng hạn như đảm bảo tính bảo mật của dữ liệu nhạy cảm và giải quyết tình trạng thiếu kỹ năng kỹ thuật số.
>>>Xem thêm: Các bước chuyển đổi số của doanh nghiệp
Lời kết
Chuyển đổi số đã đạt được những tiến bộ to lớn trên toàn cầu; tuy nhiên, nó vẫn chưa được thực hiện đầy đủ ở Việt Nam do một số yếu tố hạn chế tiềm năng tăng trưởng của nó. Qua bài viết trên, bạn đọc cũng hiểu được phần nào về thực trạng chuyển đổi số tại Việt Nam. Hãy theo dõi nhiều bài viết tiếp theo của Johnson’s Blog để nhận được những kiến thức hữu ích nhất.